Paslanmaz vanalar, paslanmaz boru hatları içinde ki akışı durdurmak, yönlendirmek veya debisini ayarlamak amacıyla kullanılır. Paslanmaz vanalar bu kullanım alanları dışında su kazan ve tanklarından suyu boÅŸaltmak amacıyla da kullanılabilir. Paslanmaz ve dayanıklılık özelliÄŸi sayesinde paslanmaz vanalar sıvı geçiÅŸkenliÄŸi olan boru baÄŸlantılarında yoÄŸun olarak tercih edilmektedir.
Paslanmaz vanaları hatlara kaynaklı, diÅŸli veya flanÅŸlı ÅŸekilde baÄŸlamak mümkündür. Paslanmaz vanaları farklı baÅŸlıklar altında inceleyebiliriz;
-Paslanmaz küresel vanalar,
-Paslanma kelebek vana,
-Paslanmaz flanşlı vana,
-Paslanmaz monoblok vana,
-Paslanmaz soket vana,
-Paslanmaz glob vana,
-Paslanmaz gayt vana,
-Paslanmaz bıçaklı vana.
Paslanmaz vanaları üretildikleri çelik türüne göre ikiye ayırabiliriz. Paslanmaz vanalar genellikle 304 kalite çelik ya da 316 kalite çeliklerden üretilir. Üretildikleri çelik türüne göre 304 kalite vana veya 316 kalite vana olarak isimlendirilebilir. 304 kalite vanalar korozyon riskinin daha az olduÄŸu sıvıların ve havanın bulunduÄŸu sistem veya tesisatlarda kullanılırken, 316 kalite vanalar petrol, deniz suyu veya korozif akışkanların bulunduÄŸu hatlarda kullanılır.
Paslanmaz diÅŸli küresel vanalar hatlara diÅŸli ÅŸekilde baÄŸlanarak hatlarda ki akışı durdurup devam ettirmek veya yönlendirmek amacıyla kullanılır. Paslanmaz diÅŸli küresel vanalar hat basıncının yaklaşık olarak 16-100 bar aralığında olması halinde kullanılır. Paslanmaz diÅŸli küresel vanalar tek yönlü akışı kontrol edebileceÄŸi gibi hatta ki akış yönünü belirlemek için de kullanılabilir. Paslanmaz diÅŸli küresel vanalar 3 borunun birleÅŸtiÄŸi noktalara yerleÅŸtirilerek akış yönünü belirleyebilir.
Paslanmaz kelebek vanalar hijyen ihtiyacının ön planda olduÄŸu gıda sektöründe sıkça kullanılır. Akışı içerisinde bulunan diskle kontrol eden paslanmaz kelebek vanalarda disk vananın içinde bulunan milin üzerinde bulunur. Mile baÄŸlı olan kolun hareket ettirilmesiyle akış kontrol edilir. Sadece içinde ki diskin paslanmaz olduÄŸu ve dış gövdesi döküm olan paslanmaz kelebek vanalar da kullanılabilmektedir. Bu tip vanalar maliyet açısından uygun olduÄŸu için kullanılır.
Paslanmaz flanÅŸlı vanalar çalışma prensibi olarak paslanmaz küresel vanalara benzer çalışır. Fakat küresel vanaların basınca dayanamayacağı hatlarda paslanmaz flanÅŸlı vanalar kullanılır. Paslanmaz flanÅŸlı vanalar karşılıklı bulunan iki flanÅŸ arasına yerleÅŸtirilerek hatta baÄŸlanırlar.
Paslanmaz bıçaklı vanalar hatta ki akışı içinde bulunan bıçağın aÅŸağı yukarı yönlü hareket etmesi prensibine dayalı olarak çalışır. Paslanmaz bıçaklı vanaların iÅŸlevi ise, gövde içinde iki conta arasında bulunan bıçakların hareket etmesiyle akış durdurulur veya devam ettirilir.
Paslanmaz 3 yollu vanalar hatta bulunan akışkanın aynı anda veya ayrı ayrı iki farklı yöne dağıtılmasını saÄŸlayan vanalardır. Paslanmaz 3 yollu vanalar L ve T tipi olarak ikiye ayrılır. L tipi vanalar akışkanı saÄŸa veya sola olmak üzere tek yöne iletirken, T tipi vanalar aynı anda iki yöne akışkanı yönlendirir. Paslanmaz 3 yollu vanalar sıvı geçiÅŸken hatlarda yaygın olarak tercih edilir.