Paslanmaz çelik, çelik alaşımının içeriÄŸinde bulunan demir ve karbon alaşımına en az %10.5 oranında krom eklenmesiyle elde edilmektedir. Çelikte meydana gelen korozyon ve lekelenme gibi sorunlara karşı paslanmaz özellikli çelikler geliÅŸtirilmiÅŸtir. Özellikle su ve rutubetin yoÄŸun olduÄŸu veya görünen yüzeylerde, dekoratif amaçlarla paslanmaz çelik tercih edilmektedir. Paslanmaz çelikler, hijyenik olmaları ve uzun kullanım ömrü vadetmeleri nedeniyle birçok sektörde temel yapı maddesi olarak kullanılmaktadır. Uçakların dış yüzeyinden evimizdeki çatal bıçaÄŸa kadar, hayatımızın birçok alanında paslanmaz çelik kullanımına rastlarız.
Paslanmaz çelik, farklı kullanım alanlarında ihtiyaçların karşılanabilmesine yönelik olarak çeÅŸitli özelliklerde hazırlanabilmektedir. Ä°çeriÄŸindeki karbon ve krom miktarına göre paslanmaz çeliÄŸin esnekliÄŸi, sünekliÄŸi, kırılganlığı, darbelere karşı dayanıklılığı ve korozyon direnci deÄŸiÅŸmektedir. Gemi sanayisi gibi rutubet seviyesinin yüksek olduÄŸu sektörlerde kullanılan paslanmaz çeliÄŸin, yüksek korozyon seviyesine karşı dayanıklı olması beklenir. Bu nedenle, gemi sanayisinde kullanılan paslanmaz çeliklerin içeriÄŸindeki krom miktarı daha yüksek olabilmektedir.
Paslanmaz çeliÄŸe, paslanmaz özellik katan madde kromdur. Çelik alaşımının içeriÄŸindeki demir ve karbona katılarak, korozyon direncinin oluÅŸması saÄŸlanır.
Paslanmaz çeliklerde kullanılan krom, oksijenle tepkimeye girer. Bu tepkime sonucunda krom oksit (Cr203) oluÅŸur. Krom oksit, çeliÄŸin dış yüzeyinde ince bir tabaka oluÅŸturarak hava ile çeliÄŸin temas etmesini engeller. Paslanmaz çelik darbeler aldığında, dış yüzeyindeki krom oksit tabakasında aşınmalar meydana gelebilir. Krom oksit tabaka kendini yenileyebilen bir özelliÄŸe sahip olduÄŸu için, sürdürülebilir bir paslanmaz özelliÄŸi saÄŸlar.
Paslanmaz çeliÄŸin 150’den fazla çeÅŸidinin bulunmasına raÄŸmen, en çok 15 tanesinin kullanıldığını söyleyebiliriz. Bu paslanmaz çelikler, içeriÄŸindeki maddelerin oranlarına göre farklı isimlerle anılmaktadır. ÖrneÄŸin; paslanmaz çelik üretiminin %60’ını oluÅŸturan östenitik paslanmaz çeliklerde karbon oranı en fazla %0.15 iken, krom oranı en az %16’dır. Ayrıca, bileÅŸiminde nikel ve mangan da bulunmaktadır. DiÄŸer yandan ferritik paslanmaz çeliklerde krom miktarı %30’u bulmaktadır. Ferritik paslanmaz çelikler, korozyon direncinin çok yüksek düzeylerde saÄŸlanması gereken alanlarda kullanılmaktadır. Paslanmaz çeliÄŸin içeriÄŸinde yer alan elementler, farklı miktarlarda ve tiplerde bir araya gelerek yeni paslanmaz çelik çeÅŸitleri oluÅŸturmaktadır.