Karbon Çelik Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Karbon Çelik Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Karbon çelik, pek çok insan için yeni kavram. Oysa karbon çelik, birçok ürünün ana ham maddesini oluÅŸturur. Karbon çelik kısaca, demir içeriÄŸine belirli oranda eklenen krom sayesinde elde edilen çelik çeÅŸidi olarak tanımlanır. Karbon çeliÄŸin dayanımı daha yüksektir fakat kırılma özelliÄŸi vardır. Kesici özelliÄŸi yüksek olduÄŸu için, bıçak çeÅŸitleri genellikle karbon çelik kullanılarak üretilir. Karbon çelikler belirgin bir ÅŸekilde serttir. Bilenerek uzun süre kullanılabilir.  Korozyona dirençli olan karbon çelikler, tüketiciler tarafından sıklıkla tercih edilir.  Yazımızın içeriÄŸinde karbon çelik çeÅŸitlerini ve karbon çeliÄŸin kullanım alanlarını bulunabilirsiniz.

 

DüÅŸük Karbonlu Çelik

 

En yaygın kullanılan karbon çeliÄŸi, düÅŸük karbonlu çeliktir. DüÅŸük karbonlu çelikler %0.25’in altında karbon içeriÄŸi barındırır. DüÅŸük karbonlu çelik, ısıl iÅŸlemle sertleÅŸtirilemez. Bu çelik cinsini sertleÅŸtirmek için soÄŸuk iÅŸlem gerekir. Karbon çelik, yüksek süneklik özelliÄŸiyle dikkat çeker. Bu özelliÄŸiyle iÅŸleme ve kaynak için mükemmeldir. Ayrıca, diÄŸer çelik türlerine göre daha yumuÅŸaktır. Mukavemeti ise düÅŸüktür.

 

Orta Karbonlu Çelik

 

Orta karbonlu çeliÄŸin bileÅŸiminde, ağırlıkça %0.25 -0.60 karbon içeriÄŸinin yanı sıra ağırlıkça %0.60 -1.65 manganez içeriÄŸi bulunur. Orta karbonlu çeliÄŸe birtakım iÅŸlemler uygulanarak mekanik özellikleri kazandırılır. Mekanik özellikler kazandırmak için öncelikle ıslah iÅŸlemi yapılır. Daha sonra söndürme ve temperleme içeren ısıl iÅŸlem ile iyileÅŸtirilerek, martensitik bir mikroyapı alması saÄŸlanır.

 

Yüksek Karbonlu Çelik

 

Yüksek karbonlu çelik bileÅŸiminde ağırlıkça %60 -1.25 karbon içeriÄŸi ve ağırlıkça %30-0.90 manganez içeriÄŸi bulunur. Yüksek karbonlu çeliÄŸin yüksek sertliÄŸe, tokluÄŸa ve en düÅŸük sünekliÄŸe sahip olması dikkat çekicidir.  Yüksek karbonlu çelikler, her zaman temperlendikleri ve sertleÅŸtikleri için kolay kolay aşınmazlar. Yüksek karbonlu çelik çeÅŸitleri arasında krom, vanadyum, tungsten ve molibden gibi çelik çeÅŸitleri sayılabilir.

 

Karbon Çelik Nerelerde Kullanılır?

 

Karbon çelik kullanım alanları çeÅŸitlerine göre deÄŸiÅŸim gösterir. DüÅŸük karbonlu çelik çeÅŸitleri otomobil gövdesinin, boruların, gıda kutularının, inÅŸaat malzemelerinin ve köprülerin bileÅŸenlerinde kullanılır. Orta karbonlu çelikler ise sıklıkla demir yolu hatları, tren tekerlekleri, krank milleri ve bazı makine parçalarında kullanılır. Orta karbonlu çelikler yüksek dayanıklılığa ek olarak, aşınmaya ve tokluÄŸa karşı dirençleriyle bilinir. Sertlikleri ve yüksek aşınma dirençleriyle bilinen yüksek karbonlu çelikler ise, yüksek mukavemetli tellerin, kalıpların ve kesici takımların tasarımında kullanılır.