Vana Nedir? Kullanım Alanları Nerelerdir?

Vana Nedir? Kullanım Alanları Nerelerdir?

Vana, borular içerisinde hareket eden akışkan maddeyi durdurmak, yönünü deÄŸiÅŸtirmek veya akışını serbest bırakmak için kullanılan mekanizma ya da aygıttır. Ayrıca vana, basınç düzeyini deÄŸiÅŸtiren ya da tehlikeli durumlar karşısında basıncı kesen bir etkiye de sahip olabilir. Günümüzdeki vanalarla boru içerisindeki gazların, kimyasal maddelerin, sıvıların, radyoaktif ve toksik gazların debisini, yönünü ve basıncını kontrol edebilmek mümkündür. Boruların içerisinden geçen maddenin katı, sıvı veya gaz olmasına baÄŸlı olarak, farklı standartlarda üretilen vanalar vardır. Çok düÅŸük sıcaklıklarda ve yüksek basınç altında kullanılabilecek ÅŸekilde üretilebilir. Kullanım alanına göre vanaların ÅŸekilleri, boyutları, basınca karşı dirençleri birbirinden farklıdır. BaÄŸlantı ÅŸekillerine göre, yapımında kullanılan malzemelere göre, fonksiyonlarına, akış ve gövde ÅŸekline göre vanalar çeÅŸitli sınıflara ayrılır. Borunun çapına, sisteme ve basınç düzeyine göre vananın sahip olması gereken nitelikler deÄŸiÅŸiklik gösterir. Sadece gazlar, sıvılar veya akışkan katılar için üretilen vanalar vardır. Buna ek olarak, bazı vanalar çok sık bakım gerektirirken bazıları kısıcı olarak kullanılamaz. En basit hâliyle, evimizde kullandığımız musluklar da bir vanadır. DiÄŸer yandan, yüksek basınç altındaki buhar uygulamalarında aç-kapa yapmak için de vana kullanılır.

Vana Kullanım Alanları

Vana kullanım alanları çok çeÅŸitlidir. Gıda tesislerinde, doÄŸal gaz boru hatlarında, su tesislerinde, atık su arıtma tesislerinde, kâğıt fabrikalarında, enerji istasyonlarında, yangın söndürme tesisatlarında, ısıtma ve soÄŸutma hatlarında, petrokimya tesislerinde, boru tesisatlarında, sıhhi tesisatlarda, mühendislik projelerinde ve klima santrallerinde vana kullanılmaktadır. Vanalar açma- kapama, kısma, akışın geriye kaçmasını önleme, yüksek basıncı tahliye etme, sistemin güvenliÄŸini saÄŸlamak ve korumak amacıyla kullanılmaktadır.

Vana kullanım alanına göre tercih edilmelidir. Kamalı vanalar genellikle suyun akışını açmak, kapamak ve kısmak için kullanılan, dökme demirden üretilen ekonomik bir vanadır. Kimyasal dayanım gerektiren alanlarda ise plug vanalar tercih edilmektedir. Aç-kapa yapılabilen küresel vanalar ise çok farklı basınç ve sıcaklıklar altında kullanılmaya elveriÅŸlidir. Ä°ÄŸneli vanalar, akışı kontrol altına alabilen kısıcı özelliÄŸe sahiptir. Kelebek vanalar ise yüksek debili akışkan maddeler için uygundur. Mutlak sızdırmazlık istenen borularda, diyaframlı vanalar tercih edilmektedir. Emniyet diski olması amacıyla üretilen vanalar, ani basınç yükselmelerine karşı güvenliÄŸi saÄŸlamak için kullanılır.